Şemsiyye
Şemsiyye
Şemsiyye Hz. Ebubekir'in 100 Sözü ve Şerhi şeklinde adlandırdığımız bu kıymetli eserin Türkçemize kazandırılması çok önemli bir hizmettir. Şemsiyye, Osmanlı topraklarında en fazla rağbet gören bir tarikatın önemli rükünlerinden biri olan ve İstanbul'daki tekkelerin merkezi kabul edilen Koca Mustafa Paşa Âsitanesi'nin kurucusu Cemâl-i Halvetî'nin eserlerine dair bildiklerimiz sınırlıdır. Şemsiyye, İşte, Fakirullah Yıldız, Ömer Çınar ve Abdullah Yasiroğlu tarafından İstanbul yazma eserler kütüphanelerinde dağınık bir halde bulunan hazretin Arapça eserleri toplanarak bunları bir seri şeklinde neşredecek bir proje hayata geçirilmiştir. Şemsiyye, Büyük bir dikkat, özveri ve titizlikle yapılan bu kıymetli etüt, hakikatten kültür ve irfan hayatımıza çok nitelikli bir katkıdır. Sufi Kitap, bugüne kadar telifatına dair çok az şey bildiğimiz Cemâl-i Halvetî'nin bu kıymetli eserlerini basmayı bir vazife telakki etmektedir. Böylece Osmanlı tasavvuf dünyasının maruf bir ismine dair gün yüzüne çıkan ve Türk okuru ile buluşan bu değerli çalışma, Halvetîlik yolunun esaslarına dair çok önemli malumatı ortaya koymaktadır.
Cemâl-i Halvetî 15. yüzyılda Anadolu'da yaşamış ve ahir ömrünü yeni fethedilmiş bir İslam şehri İstanbul'da geçirmiş çok önemli bir Halvetî şeyhidir. Hatta, Sultan II. Bayezıd'ın şehzadeliği döneminden itibaren yanında bulunmuş, en yakın akrabalarının şeyhülislamlıktan sadrazamlığa kadar en büyük mevkilere yükseldiği bir tarikat piridir. Bugüne değin çok fazla eserinin neşredilmediği Cemâl-i Halvetî'nin Şemsiyye adlı bu eseri Hz. Ebubekir'in değişik zaman ve zemin dilimlerinde söylediği sözleri, zahir manalarından çok batın anlamlarıyla, dolaylı izahlarıyla tevil ediliyor. Şemsiyye, Bir tür Halvetilik anlayışı ve perspektifi şeklinde bu sözlerin nasıl yorumlandığı o kadar önemli ki Halvetilik yolunun İbn Arabî'den Abdürezzak Kâşânî'ye kadar ne şekilde beslendiğini de ortaya koyuyor. Eserin dikkat çeken en önemli özelliği ise, tasavvufi bir neşve ve anlayışla, bazı kelimeleri harflerine ayırıp her bir harfin delalet ettiği manayı ortaya koymasıdır; sıdk, tevhid, aşk, muhammed, cihad, muhabbet, nur, takva, marifet, açlık gibi... Eser hem bir dervişin kemalat yolunda kendisini nasıl terbiye etmesi gerektiği hem de şeyhlerin dervişlerini nasıl yetiştirmesi gerektiği hususunda etkili yöntemler ortaya koyuyor. Kısacası, Halvetîlik yolunun esasları ve neşvelerinin de verildiği bu eser hacim ve içerik açısından okurun istifade ederek okuyacağı bir şekle ve muhtevaya sahiptir. Aynı zamanda, hazırlayan arkadaşların eserin sonuna eklemiş oldukları terimler sözlüğü ise bir takım tasavvufi kavramların açıklanmasını kolaylaştırmaktadır.