Osmanlıda Devletlerarası İlişkiler/Siyaset-Yaşam-Yenileşme

Osmanlı Tarihi alanında yaptığı orijinal çalışmalarla hem yurt içinde hem de yurt dışında maruf, İslam Ansiklopedisi’nin birçok maddesini yazan, hocaların hocası Prof. Kemal Beydilli’nin kendi seçkisi makaleleri kitaplaşıyor. 

Beydilli’nin Osmanlı’da Devletlerarası İlişkiler: Siyaset-Yaşam-Yenileşme / Seçme Makaleler-1 ismini koyduğu bu çalışma, Osmanlı’nın son yüzyılını ele alarak okuyucuya imparatorluğun önemli bir dönemeç noktası olan 1774 Küçük Kaynarcaʼdan itibaren siyasi hayatının yaklaşık son bir buçuk asrını takdim etmeyi amaçlar. İmparatorluğun son dönemlerindeki sıkıntıları gözler önüne seren ve yenilenme zaruretine işaret eden bu süreç yıkılış maceramızın özü olan "Şark Meselesi” konulu çalışmayla sona ermektedir. 

1757-1839 arası tahtta bulunan hükümdarların devletin içinde bulunduğu durumdan ötürü ağır sorumluluk içinde oldukları, devletin yenilenme zaruretinin idraki içinde eski yapıyı değiştirmeyi amaçlayan ve hayatȋ yenilenmeleri göze alanların ise sonunda belki II. Mahmud gibi "gâvur padişah” yakıştırmasına layık görülmeleri, bu dönemin günümüze kadar gelerek vebalini taşıyan töhmetlerindendir. 18. yüzyılın ikinci yarısı itibariyle uzayıp giden asudeliği, III. Mustafa döneminde Rus savaşına girişilmesiyle (1768) felaketli bir şekilde sona erdi. 1774 Küçük Kaynarca ile biten savaş aslında adeta bir mütareke hükmündeydi ve Kırımʼın kaybıyla sonuçlanan gelişmeler mücadelenin kapılarını tekrar açtı. Mustafaʼnın açtığı savaşın ağır vebali halefi I. Abdülhamidʼin üzerinde kaldı (1774). Onun açmak zorunda kaldığı müteakip mücadelenin vebali de III. Selimʼin üzerine yığıldı (Yaş antlaşması 1792). 

Çalışmada bulunan padişah portreleri dönemin dünya görüşünü, dış ve iç siyasetteki gelişmeleri, günlük yaşam tarzlarını, sosyal hayatın özelliklerini dolayısıyla ekonomik durumu gözler önüne serer.