İmparatorluğun Son Savaşı

1 Kasım 1918 gecesi, imparatorluğun son savaşının resmen sona ermesinden bir gün sonra, saatin kaç olduğu tam bilinmiyor; fakat mekân belli. Payitaht İstanbul’dan hareket etmek üzere olan bir Alman torpidosunun güvertesi. Gecenin sessizliğinde bu Alman torpidosu, 8 yolcusuyla birlikte İstanbul’u terk etmeye hazırlanıyor. Gecenin bu saatinde meçhule yolculuğun nedeni ise, yolcular arasındaki çok önemli üç kişi. Daha dün, Türkiye’nin en güçlü adamlarından Talat Paşa, Enver Paşa ve Cemâl Paşa bir daha dönmeyecekleri bir yolculuğa çıkıyorlar. Uğruna gençliklerini feda ettikleri vatanlarını, bir Alman torpidosuyla terk ediyorlar, daha doğrusu terk etmek zorunda kalıyorlar. Belki de ne İstanbul’u ne de vatanlarını bir daha görebilecekler. Kaderin cilvesi üçü de vatanlarından binlerce kilometre uzakta gurbet diyarlarında katledilecek. O geceden itibaren bitmek bilmeyen bir tartışma başlıyor Türkiye’de: "Birinci Dünya Savaşı’na neden ve nasıl girdik?” Necmettin Alkan, yerli ve yabancı arşiv belgeleri, gazete koleksiyonları ve diğer kaynaklara dayandırdığı bu çalışmasında önce Türkiye’nin Almanya ile ittifak yapması ve Almanya’nın yanında savaşa girmesinin sebepleri üzerinde duruyor. Ardından "Türkiye’nin Birinci Dünya Savaşı’na girme süreci, birkaç maceraperestin aldıkları günübirlik bir karar neticesinde mi, yoksa bir devlet geleneğinin sonucu ve siyasetin gereği olarak mı gerçekleşti?” sorusunun cevabını arıyor. Hatta daha öncesine de giderek, "Alman ittifakı ve Almanya’nın yanında savaşa girilmesi sürecinin Sultan II. Abdülhamid dönemindeki Almanya ile münasebetlerin bir devamı olarak ele alınıp alınamayacağı” suali üzerinde de duruyor. Alkan, "Savaşa girilmeyip tarafsız kalınması durumunda devletin mevcut sınırlarıyla varlığını sürdürüp sürdüremeyeceği” sorusunu da tartışıyor bu çalışmada. Son olarak ise, Türkiye’nin bu savaşa girmesi ve bunda etkili olan kadroların Türk tarihçileri arasında bu kadar farklı şekilde tartışılmasının nedenlerini değerlendiriyor.